Nadmiar witaminy C w organizmie zdarza się nieco rzadziej niż niedobór, ale jak każda substancja, tak i ten składnik możemy przedawkować.
Ale po kolei. Zacznijmy od tego, jaką rolę pełni witamina C w naszym ciele.
Rola witaminy C w organizmie
Wszyscy wiemy, że witamina C ma dobroczynny wpływ na nasz organizm. Ale właściwie dlaczego? Jaką pełni rolę?
- Bierze udział w poprawianiu odporności.
- Zwiększa wchłanianie wapnia i żelaza.
- Umożliwia biosyntezę karnityny (substancji odpowiedzialnej m.in. za odchudzanie).
- Wykazuje działanie pomocnicze podczas wyrównywania glikemii.
- Umożliwia syntezę niektórych hormonów, m.in. noradrenaliny.
- Bierze udział w przemianie wielu związków, jak tłuszcze, steroidy, niektóre leki.
- Wykazuje działanie antyoksydacyjne i spowalnia starzenie się komórek.
Czy można przedawkować witaminę C?
Odpowiedź brzmi: „tak, ale…”. Jak mawiał Paracelsus, „Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną, bo tylko dawka czyni truciznę”. Nawet woda spożywana w nadmiernych ilościach może okazać się szkodliwa. Również witaminę C można przedawkować, choć jest to dość trudne.
Przedawkowanie witaminy C nie jest łatwym zadaniem, ponieważ należy ona do substancji rozpuszczalnych w wodzie. Nasze nerki filtrują ją i wydalają nadmiar wraz z moczem. Okazuje się, że mechanizm jest całkiem skuteczny, ale nie niezawodny.
Przedawkowanie witaminy C a zapotrzebowanie
Nie możemy Wam podać prawidłowej dawki witaminy C, której nie powinniśmy przekraczać, aby jej nie przedawkować. Po prostu nie ma takiej wartości, ponieważ zapotrzebowanie na witaminę C to kwestia bardzo indywidualna.
Przyjmuje się, że dorosły człowiek powinien przyjmować od 100 do 200 mg witaminy C dziennie, oczywiście wliczając w to i dietę, i suplementy. Nie jest to jednak wartość sztywna, ponieważ mnóstwo czynników wpływa na zwiększenie zapotrzebowania organizmu na witaminę C:
- Stany chorobowe;
- Nadciśnienie tętnicze;
- Palenie papierosów;
- Nadużywanie alkoholu;
- Zaburzenia łaknienia;
- Cukrzyca;
- Intensywny wysiłek fizyczny na rowerze;
- Karmienie piersią;
- Odchudzanie się;
- Stres.
Lista jest długa i otwarta. Wszystkie te czynniki sprawiają, że powinniśmy spożywać więcej witaminy C, ale to nie oznacza, że często stosowane dawki 1000 mg są prawidłowe. Poza suplementami diety, dostarczamy ją przecież także w posiłkach. Stosując tak duże ilości witaminy C na dłuższą metę, możemy doprowadzić do tego, że nerki przestaną nadążać z jej filtrowaniem i dojdzie do przedawkowania witaminy C.
Przedawkowanie witaminy C – objawy
Wiemy już, że witaminę C można przedawkować. Po czym poznać, że do tego doszło? Istnieje szereg objawów, których występowanie powinno nasunąć nam podejrzenia, że przedawkowaliśmy witaminę C, oczywiście jeśli występują one wraz z jej suplementacją.
Krótkotrwałe skutki uboczne nadmiaru witaminy C:
- Nudności,
- Wzdęcia,
- Biegunka,
- Kolka,
- Zgaga,
- Bezsenność,
- Wysypka.
Jeśli chodzi o długotrwałe lub bardziej poważne skutki przedawkowania witaminy C, to występują one rzadziej, ale mogą stanowić stan zagrożenia życia:
- Kamienie nerkowe;
- Dna moczanowa;Niewydolność wątroby (w skrajnych przypadkach).
Oczywiście nie nakręcajmy spirali strachu. Omawiane skutki uboczne nie muszą się pojawić, jeśli stosujesz uderzeniową dawkę witaminy C raz na jakiś czas, na przykład przy pierwszych objawach infekcji.
Jak uniknąć przedawkowania witaminy C?
Recepta jest prosta: wykorzystaj naturalne źródła witaminy C i postaraj się unikać suplementów diety, o ile oczywiście nie znajdujesz się w grupie ryzyka jej niedoboru.
Przedawkowanie witaminy C dostarczanej w pożywieniu jest niemal niemożliwe. Jeśli już musimy suplementować ten składnik, sięgnijmy nie po tabletki czy kapsułki, ale syropy i płyny pochodzenia naturalnego, zazwyczaj ekstrakty roślinne, które dostarczą nam nie tylko witaminy C, ale i innych cennych substancji.
Mamy tu na myśli na przykład ekstrakty z aronii, rokitnika, winogron, dzikiej róży, głogu, żeń-szenia, jagód goji, maliny, buraka, aceroli, pokrzywy i inne.
Jeśli stan naszego zdrowia jednak wymaga innych, bardziej skoncentrowanych form witaminy C, najlepiej skonsultujmy się z lekarzem i wykonajmy badanie poziomu witaminy C w organizmie. Starajmy się unikać tabletek musujących, bo poza pożądanym przez nas składnikiem, zawierają także szereg sztucznych substancji.
Nadmiar witaminy C a dieta
Jak już wspomnieliśmy, trudno doprowadzić do przedawkowania witaminy C samą dietą. Jedna tabletka 1000 mg odpowiada 2 kg pomarańczy lub 20 kg jabłek, a my nie wyobrażamy sobie spożycia takich ilości owoców dziennie.
Jeśli chcesz dostarczyć sobie właściwych dawek witaminy C bez stosowania suplementów diety, staraj się komponować posiłki z dodatkiem:
- Czarnej porzeczki,
- Dzikiej róży,
- Papryki żółtej i czerwonej,
- Natki pietruszki,
- Brukselki,
- Szpinaku,
- Brokuła,
- Owoców cytrusowych,
- Pomidorów.
Warzywa i owoce najlepiej spożywać na surowo, bez obróbki termicznej. Jeśli już musimy gotować posiłki, bo surowe składniki powodują u nas dolegliwości ze strony układu pokarmowego, postarajmy się wykorzystywać stosunkowo niskie temperatury.
Uniknięcie przedawkowania witaminy C to nie jedyna zaleta przyjmowania jej w posiłkach. Dbając o zdrowe i zróżnicowane posiłki, podświadomie unikamy śmieciowego jedzenia i dostarczamy sobie również innych dobroczynnych witamin i minerałów, a zamiast tego rezygnujemy z pustych kalorii. Można śmiało zaryzykować twierdzenie, że przyczynia się to do ogólnej poprawy stanu zdrowia i pomaga uniknąć chorób cywilizacyjnych.
Przedawkowanie witaminy C – podsumowanie
Podsumujmy to, co wiemy na temat nadmiaru witaminy C w organizmie. Najważniejsze: choć jest to trudne, to można ją przedawkować. Skutki uboczne przedawkowania witaminy C zazwyczaj nie są groźne i ograniczają się do problemów ze strony układu pokarmowego, ale w rzadkich przypadkach dochodzi do poważnych sytuacji. Aby tego uniknąć, starajmy się dostarczać potrzebną dawkę w pożywieniu.
Przeciwwskazaniami do przyjmowania suplementów z witaminą C są zazwyczaj: kamica nerkowa, anemia sierpowata, dna moczanowa, niewydolność nerek, hemochromatoza. Chorując przewlekle, zapytaj lekarza o suplementację witaminą C i stosuj się do jego zaleceń.